افت کیفیت در آموزش مجازی

رقیه فرج پور – شیوا بیان: کرونا آموزش را تحت تأثیر خود قرار داده است طوری که تقریباً آموزش حضوری تعطیل شده و طی یک سال گذشته آموزش در فضای اینترنتی و مجازی جایگزین آموزش حقیقی شده است و همین مسئله موجب افت کیفیت آموزشی در تمامی سطوح و مقاطع شده است.

هرچند آموزش در کشور ما در دهه‌های گذشته با افت مواجه شده است زیرا در این بازه زمانی نگاه اقتصادی و تجاری به آموزش و سوق دادن دانش‌آموزان و دانشجویان به تست‌زنی سبب شده است که یادگیری عمیق کمتر موردتوجه قرار گیرد و افراد به‌جای یادگیری مطالب درسی به دنبال روش‌های تست‌زنی باشند اما این افت با شتاب پایینی در مسیر حرکت می‌کند ولی افت کیفیت در آموزش مجازی با شتاب بیشتری افت می‌کند.

عوامل متعددی در زمینه افت آموزش مجازی تأثیرگذار است. یکی از این عوامل عدم انتقال صحیح مفاهیم در بستر اینترنت است. دروس به‌خصوص دروسی که نیازمند حل مسائل است قطعاً در بستر فضای مجازی امکان انتقال درست مفاهیم را ندارد بنابراین باید خود دانش‌آموز و دانشجو و والدین آنها تلاش مضاعفی برای یادگیری مفاهیم درسی داشته باشند زیرا معلمان و مدرسان مجبور هستند به طرقی وظایف آموزشی خود را انجام دهند اما این مسئله نمی‌تواند موجب یادگیری شود.

عامل دیگر افت آموزش در بستر فضای اینترنتی، ارتباط یک‌طرفه مدرس است. مدرس در این فضا به‌نوعی متکلم وحده بوده و دانش‌آموزان و دانشجویان امکان مطرح‌کردن پرسش یا ابهامات را ندارند یا اگر داشته باشند به دلایلی نمی‌توانند این مسئله را به‌درستی مطرح کنند و پاسخ درستی بگیرند.

سومین عاملی که به نظر می‌رسد در این فضا مؤثر است، سرعت پایین اینترنت و قطعی و وصلی‌های مستمر است که هر دو طرف آموزش را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

چهارمین عامل هم عدم قرارگرفتن دانش‌آموزان و دانشجویان در محیط آموزشی است. بر اساس نظرات پژوهشگران، محیط یک عامل مؤثر در یادگیری افراد است و قدرت یادگیری را افزایش می‌دهد اما حضور در فضای غیرآموزشی و مکان راحت سبب می‌شود که دانش‌آموزان و دانشجویان تمرکز لازم را برای یادگیری نداشته باشند و به‌نوعی صرفاً به دنبال حضور باشند.

البته عوامل افت کیفیت در آموزش مجازی تنها محدود به این موارد نیست بلکه عوامل متعدد دیگری وجود دارد اما به نظر می‌رسد این عوامل چهارگانه مهم‌ترین عوامل افت کیفیت باشد.