سایه سنگین نماهای رومی بر جداره های کهن شهر اردبیل
- شناسه خبر: 7325
- تاریخ و زمان ارسال: ۱۰ فروردین ۱۴۰۱ ساعت ۲۲:۵۹
- بازدید : 713 بازدید
- نویسنده: مدیر سایت
یادداشت_شیوابیان_محمود حسین زاده نجار
کارشناس ارشد مهندسی معماری
– در دهه های اخیر سایه سنگین ساختمانها و بناها با نماهای کلاسیک و به اصطلاح رومی در ساخت و سازهای شهری و بیشتر در مناطق برخوردار شهر نگرانیهایی را در میان برخی معماران و اهالی فرهنگ و هنر و متعصب به هویت ایرانی اسلامی ایجاد کرده است .
– با تغییر سبک زندگی و ذائقه مردم و سازندگان ساختمانها در راستای تجمل گرایی سمت و سوی اجرای نماهای ساختمانی نیز به سبکهای غربی و رومی گرایش پیدا کرده است .
– القای حسی از قدرت و ابهت ، عظمت و شکوه ، تجمل و مرفه بودن برای ناظران و کاربران این بناها می تواند از تمایل افراد به گرایش این سبک نمای ساختمانی باشد .
– اجرای قوسهای گرد شکل عریض ، ستونهای اقتباس یافته از دوران دوریک یونیک و قرنتی روم و یونان باستان و نیز دیوارهای تزئین شده جداره ها از ویژگیهای اساسی این نماها می باشد . همچنین نورپردازی این جداره ها با متدها و روش های نوین بر جذابیت آن افزوده است که از معایب آن می توان به افزایش وزن بنا با توجه به حجم زیاد و سنگین مصالح سنگی آن ، تعارض فرهنگی و اجتماعی ، اجرای سخت و پرهزینه، غیر ایرانی و غربی بودن آن اشاره کرد .
– البته در هر حال نباید فراموش کنیم که نماها و جداره های ساختمانها در هر کشور و منطقه می بایست متناسب با فرهنگ آن کشور و جامعه باشد که در نهایت معرف هویت آن گردد . در ایران با توجه به بیشینه بسیار قدرتمند و غنی فرهنگ و معماری ، رواج سبکها و المانهای غربی خطر بزرگی برای نمای کلی شهر و حفظ اصالت معماری ایرانی خواهد بود .
– اما چیزی که در این مقال به نظر میرسد باید مورد توجه قرار گیرد اینست که نبود و خلاء الگوی معماری بومی ویا به اصطلاح ایرانی اسلامی منطبق با شرایط موجود به لحاظ وجود علم و تکنولوژی مدرن و به روز که نشانگر و مبین زیبایی معماری آن باشد به ناچار مردم را به این سمت کشانده است .
– اگر تعریف سبک معماری ایرانی را به مانند سبکهای ثبت شده غربی با تئوریهای اختصاصی جهانی در تاریخ قبل از اسلام و یا بعد از اسلام در تئوری های آموزه ای و نیز تجلیات عینی واقعی می توانستیم ادامه دهیم شاید در این مقطع زمانی دچار سردرگمی هویتی در این زمینه نمی شدیم .
– سبکهای پارسی ، پیش از پارسی ، مادی ، پارتی، هخامنشی ، سلوکی ، ساسانی و … قبل از اسلام و یا خراسانی ، رازی ، اصفهانی ، آذری و زیر مجموعه آنها در دوران بعد اسلام دارای قواعد و ضوابط خاص در معماری این سرزمین می باشند . شایان ذکر است که سیر تکاملی معماری ایران ریشه در حوادث تاریخی و طبیعت اقلیمی آن و نیز فرهنگ فاتحین و مغلوبین و همچنین انعکاس روحیه و اخلاقیات ، مراسمات مذهبی و آئینی ، آداب و رسوم و اندیشه و عقیده دارد و در کل با اصول درون گرایی ، پرهیز از بیهودگی ، مردم واری ، خودبسندگی و نیارش تعریف شده است . ولی متاسفانه در عصر حاضر با پیشرفت علم و تکنولوژی و زندگی آپارتمان نشینی و هیاهوی ماشین و ترافیک و …جایگاه تعریف شده ای را در جهان و میان مردم به خود اختصاص نداده است ، هر چند که در صده اخیر تلاشهایی را توسط معدود معماران سرشناس ایرانی صورت داده کهمی توانست امکان بازتعریف سبکی تحت عنوان معماری نوگرای ایران یا معماری نوین ایرانی را ترسیم کند و جلوه هنر اصیل ایرانی را به معرض نمایش گذارد .
– با بررسی سازه های مجموعه تخت جمشید شاید بتوان همسویی معماری ایرانی با معماری رومی را متصور شد معماری تحت عنوان معماری کلاسیک ایرانی ، معماری که در آن تقارن ، توازن ، تعادل، مرکزیت ، هماهنگی بین اجزا و اهمیت به مقیاس انسانی در اولویت قرارگیرد . امکان بازسازی و پیدا کردن این مولفه ها و اصلاح نماهای عرف شده اخیر با تاکید بر این شاخصه ها از نمونه های اجرا شده و ترکیب و ارائه آن با تکنولوژی روز مصالح امکان این را فراهم خواهد کرد تا شاهد احیای سبک ایرانی نوین باشیم اگر کمر همت بسته شود .
– در نهایت چیزی که در مقوله زیبایی شناسی مورد قبول و پذیرش عامه مردم باشد و به کرات تکرار شود درگذر زمان به نماد و نشانه های آن جامعه مبدل خواهد شد . در نتیجه پیوند شاخصه های هویتی معماری ایران با تکنولوژی روز در صنعت ساخت و ساز بر اساس شرایط کنونی جامعه از اولویتها و ضروریات مهندسی امروز است که می تواند تاثیر به سزایی در جلوگیری از خطر بسط و گسترش فرهنگ غربی داشته باشد و اگر اتفاق نیافتد و الگو و فرمت اختصاصی ایرانی اسلامی حاصل نگردد به ناچار الگوی غربی و رومی زیبا انگارانه در محیطهای شهری ما نمایان خواهد شد . که این مهم می بایست توسط مهندسان معمار و طراحان ساختمانها و بناها به صورت جدی مد نظر قرار گیرد .
